Co to jest wypadek/kolizja drogowa

Kolizja drogowa czy wypadek? Jak zaklasyfikować zdarzenie drogowe – i jakie są konsekwencje jednego i drugiego? O rozróżnianiu wypadku i kolizji drogowej powiedziano już wiele. Czas na uporządkowanie informacji – i sprostowanie wszelkich błędów, których powielanie nie służy nikomu ani niczemu.

 

Czym jest kolizja drogowa a czym wypadek?

 

W powszechnym rozumieniu wypadek drogowy jest poważny – lub tylko poważniejszy – od kolizji drogowej, nazywanej także „stłuczką”. Odrzućmy dla porządku to ostatnie określenie, które jest wyłącznie potoczne, zwróćmy zaś uwagę na to, co mówią przepisy.

 

 

 

Ustawa Prawo o ruchu drogowym z 20 czerwca 1997 r. definiuje wypadek drogowy jako „zdarzenie, które ma związek z ruchem pojazdów na drodze publicznej, w wyniku którego doszło do śmierci bądź uszkodzenia ciała osób”. Odniesienie do wypadków znalazło się także w Kodeksie Karnym, w artykule 177. Mówi on o konsekwencjach (włącznie z karą pozbawienia wolności) spowodowania przestępstwa wypadku drogowego.

Kolizja drogowa nie jest natomiast pojęciem zdefiniowanym prawnie, choć mówi się o niej w przypadku takiego zdarzenia drogowego, które nie powoduje obrażeń ciała i uszczerbku na zdrowiu poszkodowanych na okres minimum 7 dni. Innymi słowy, wynikająca z kolizji hospitalizacja lub rehabilitacja (rekonwalescencja) może potrwać maksymalnie tydzień, by zdarzenie nie zostało zaklasyfikowane jako wypadek.

Powyższe definicje warto znać, by wiedzieć, w jaki sposób postępować przy danym zdarzeniu drogowym.

Odszkodowanie w przypadku kolizji/wypadku

Osobie poszkodowanej zarówno w kolizji drogowej, jak też w konsekwencji wypadku drogowego przysługuje odszkodowanie.

 

 

Każdy pojazd dopuszczony do ruchu drogowego musi posiadać ważne ubezpieczenie OC. To właśnie OC sprawcy służy do tego, aby zrekompensować poszkodowanemu konsekwencje zdarzenia drogowego.

• Jeśli dojdzie do kolizji drogowej, a sprawca kolizji uznaje swoją winę, wystarczy spisać oświadczenie (wykorzystując np. gotowy wzór oświadczenia kolizji), wyjaśniając okoliczności zdarzenia – co da firmie ubezpieczeniowej podstawę do tego, by wypłacić odszkodowanie.
• Jeżeli dojdzie do wypadku lub sprawca kolizji nie przyznaje się do winy, co uniemożliwia rozwiązanie sprawy we własnym zakresie, konieczne będzie wezwanie policji – funkcjonariusze ustalą przebieg zdarzenia i sporządzą notatkę potrzebną m.in. do tego, aby otrzymać odszkodowanie.
• Jeżeli sprawca zdarzenia, pomimo obowiązku, nie posiada aktualnego ubezpieczenia OC, poszkodowany i tak otrzyma odszkodowanie – należy w tym celu zgłosić się do dowolnej firmy ubezpieczeniowej, która zajmie się likwidacją szkody, a koszty procedury rozliczy z Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym (UFG).

Warto wiedzieć, że poszkodowany w kolizji ma 3 lata na zgłoszenie szkody z polisy OC sprawcy, a jeśli doszło do wypadku drogowego – w świetle prawa będącego przestępstwem – termin ten ulega wydłużeniu do 20 lat. W każdym przypadku warto jednak zgłosić szkodę jak najszybciej, co pomoże szybciej otrzymać odszkodowanie.

 

Konsekwencje spowodowania wypadku/kolizji

Formalne konsekwencje za spowodowanie kolizji nie są duże. To najczęściej mandat lub wyrok wydany w trybie nakazowym. Jeśli natomiast dwoje (lub więcej) uczestników kolizji dogada się bez udziału policji, wówczas obejdzie się nawet bez mandatu. Oczywiście konsekwencje to także straty materialne, konieczność naprawy pojazdu i nierzadko wzrost składki za ubezpieczenie samochodu dla sprawcy zdarzenia drogowego.

Jeśli chodzi natomiast o wypadek drogowy, konsekwencje są z założenia bardziej poważne – proporcjonalnie do przewinienia:

• do 3 lat pozbawienia wolności za spowodowanie wypadku;
• od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności za spowodowanie wypadku, w którym doszło do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu człowieka lub jego śmierci;
• zakaz prowadzenia pojazdów na okres od roku do 10 lat dla sprawców znajdujących się pod wpływem alkoholu i środków odurzających (w zależności od wykroczenia określonego powyżej, sąd może zaostrzyć karę do 12 lat pozbawienia wolności dla sprawców pod wpływem alkoholu i innych środków).

 

 

Jak należy postąpić po wypadku/kolizji

 

Tak jak zaznaczyliśmy powyżej, kolizja drogowa i wypadek różnią się od siebie pod względem okoliczności zdarzenia, a także jego konsekwencji. Mają również wpływ na to, jak się zachować. Jeśli dojdzie do kolizji drogowej, można obejść się bez wzywania policji na miejsce zdarzenia i samemu zająć się koniecznymi formalnościami.

Jeśli natomiast zdarzy się wypadek, należy koniecznie wezwać odpowiednie służby, samemu zadbawszy przede wszystkim o bezpieczeństwo własne i pozostałych uczestników zdarzenia.

 

Bezpieczeństwo osób biorących udział w zdarzeniu

Kluczową sprawą zarówno w razie kolizji drogowej, jak i wypadku, jest zapewnienie bezpieczeństwa – na początek samemu sobie. Należy upewnić się, że jest się w stanie pozwalającym na normalne funkcjonowanie i niesienie pomocy pozostałym. W następnej kolejności należy sprawdzić stan pasażerów, jeśli znajdowali się w pojeździe, a potem przystąpić do sprawdzania stanu pozostałych uczestników kolizji i pomocy im, jeśli tego potrzebują.

Jeżeli wszystko wskazuje na to, że zdarzenie jest kolizją drogową, ale pojawiają się jakiekolwiek wątpliwości co do stanu zdrowia uczestników, nie należy ryzykować. Lepiej powiadomić służby – najłatwiej za pośrednictwem numeru 112, informując dyspozytora o sytuacji (mogą to zrobić także świadkowie zdarzenia – trzeba jednak upewnić się, że ktoś faktycznie zadzwonił po pomoc).

 

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia

Jeżeli doszło do kolizji drogowej i żaden z uczestników nie wymaga doraźnej pomocy, można zająć się zabezpieczeniem miejsca zdarzenia, odblokowując ruch dla innych pojazdów. Uszkodzone samochody najlepiej przestawić na parking, sprowadzić na pobocze lub w inne bezpieczne miejsce, gdzie nie będą przeszkadzały w ruchu drogowym (jeśli samochód powoduje zagrożenie bezpieczeństwa, należy go przestawić).

Jeżeli doszło do wypadku lub pojazdy wskutek kolizji nie są w stanie „o własnych siłach” zjechać na bok, należy wystawić trójkąt ostrzegawczy – w jakiej odległości, zależy od miejsca kolizji (np. na autostradzie w odległości 100 m przed miejscem zdarzenia, zaś w terenie zabudowanym bezpośrednio oznaczając miejsce kolizji).

 

 

Czy wzywać policję?

Wezwana do kolizji drogowej policja ma obowiązek przyjechać – co nie znaczy, że nie można obejść się bez niej. W przypadku zdarzeń w strefie ruchu, w strefie zamieszkania, ale też zawsze wtedy, kiedy zakres uszkodzeń nie jest duży a sprawa jest oczywista, warto – kolokwialnie mówiąc – dogadać się samemu, tym bardziej że przez prowadzone sprawy funkcjonariusze mogą być zajęci, a czas oczekiwania na ich przyjazd sięgnąć kilku godzin. Obejście się bez policji jest możliwe wówczas gdy:

• doszło do kolizji, a nie wypadku,
• sprawca kolizji jest świadomy swojej winy i się do niej przyznaje,
• uczestnicy zgadzają się co do okoliczności zdarzenia.

W innych przypadkach należy powiadomić odpowiednie służby. Jest to również obowiązkowe w przypadku wypadku drogowego.

 

Oświadczenie o przebiegu zdarzenia

Jeśli osoba odpowiedzialna za spowodowanie kolizji przyznaje się do winy, ma ważne ubezpieczenie OC i strony zgadzają się co do niewzywania policji, wystarczy sporządzenie oświadczenia. Powinno ono zawierać m.in.:

• dane uczestników (imię i nazwisko, numer prawa jazdy)
• dane samochodów (marka i model, numer rejestracyjny, numer polisy – ubezpieczenie OC)
• okoliczności zdarzenia (data, godzina, co najmniej przybliżony adres miejsca zdarzenia)
• zakres uszkodzeń (jakie uszkodzenia, w jakich miejscach – i co istotne, na którym samochodzie)

Jeśli na miejscu są też świadkowie zdarzenia, warto przynajmniej poprosić ich o numer telefonu, gdyby konieczne okazało się wyjaśnienie jakichś wątpliwości – zwykle jednak obywa się bez tego.

Więcej informacji na temat tego, jak powinno wyglądać oświadczenie na potrzeby ubezpieczalni, znajdziesz w naszym artykule o tym, jak zgłosić szkodę.

 

Dokumentacja zdjęciowa

 

Warto, aby kolizja drogowa została udokumentowana zdjęciami. Sfotografować należy zarówno pojazdy w ogólnym planie, z widokiem miejsca kolizji, jak też zakres uszkodzeń na każdym z pojazdów, pamiętając o uwzględnieniu na zdjęciach numerów rejestracyjnych pojazdów.

Zdjęcia powinny być na tyle wyraźne, na ile pozwalają okoliczności – stanowić będą potwierdzenie okoliczności i uszkodzeń powstałych w zdarzeniu drogowym, natomiast oceną – oraz wyceną – poniesionych strat zajmie się i tak rzeczoznawca przysłany przez firmę ubezpieczeniową.

 

Ucieczka z miejsca zdarzenia

Ważne ubezpieczenie OC powoduje, że sprawca nie musi ponosić materialnych konsekwencji kolizji, zajmuje się tym ubezpieczyciel. Nie ma więc absolutnie żadnego uzasadnienia dla ucieczki z miejsca zdarzenia. Przeciwnie – za oddalenie się grożą konsekwencje.

W sytuacji, w której wykryty zostanie sprawca zdarzenia, poszkodowany otrzyma odszkodowanie z OC sprawcy, natomiast ubezpieczalnia zwróci się o regres od winnego kierowcy. Innymi słowy, ucieczka z miejsca zdarzenia pozwala ubezpieczycielowi obciążyć kosztami likwidacji szkody sprawcę. Tak samo dzieje się w przypadku kierowców „pod wpływem”.

 

Mandat za spowodowanie stłuczki/wypadku

 

Jest wiele powodów przemawiających za tym, aby nie wzywać policji na miejsce kolizji drogowej, a całą sprawę rozstrzygnąć we własnym zakresie. Ostatnia nowelizacja taryfikatora mandatów jest jednym z nich. Otóż minimalna kara za spowodowanie kolizji wynosi 1000 zł i… to nie koniec nieprzyjemności, jakie czekają sprawcę zdarzenia. Otrzyma również drugi mandat – tym razem za wykroczenie, które stało się bezpośrednią przyczyną kolizji. W zależności od wykroczenia może to oznaczać karę w wysokości nawet kilku tysięcy złotych.