Jak wypełnić PCC 3 – opłata skarbowa za samochód

Zakup samochodu w oparciu o fakturę VAT nie zawsze jest możliwy. Kiedy sprzedającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, wymagane jest sporządzenie umowy sprzedaży. Ta z kolei pociąga za sobą konieczność wypełnienia deklaracji PCC 3 i zapłaty podatku.

 

Co to jest podatek PCC 3?

PCC to podatek od czynności cywilnoprawnych, który uiszcza się wówczas, kiedy nie ma przesłanek do zastosowania podatku VAT. Sam PCC może dotyczyć różnych transakcji – nie tylko zakupu samochodu, ale też między innymi nabycia nieruchomości czy zawarcia umowy spółki. Doprecyzujmy więc czego dotyczy ów podatek od czynności cywilnoprawnych:

• umowy spółki – podatkiem od czynności cywilnoprawnych obłożona jest każda zmiana kapitału spółki – także w przypadku spółki kapitałowej
• umowy depozytu nieprawidłowego
• umowy ustanowienia odpłatnego użytkowania
• odpłatnej służebności
• ustanowienie hipoteki, celem zabezpieczenie wierzytelności istniejących (do wysokości kwoty zabezpieczonej wierzytelności) – płatnikami podatku są składający oświadczenie woli
• umowy o dział spadku – ponosi osoba lub podmiot przejmująca prawa majątkowe
• umowy o zniesienie współwłasności
• umowy dożywocia
• długów
• ciężarów lub zobowiązań darczyńcy
• umowy darowizny – części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego
• umowy sprzedaży (przeniesienie praw majątkowych następuje z chwilę podpisania umowy i zapłaty), zamiany rzeczy oznaczonych – przy umowie zamiany podatek płacą obie strony
• umowy pożyczki pieniężnej

 

 

 

Warto na początek doprecyzować pojęcia:

• PCC – jest to podatek od czynności cywilnoprawnych.
• PCC 3 – to formularz służący do tego, by zadeklarować wysokość podatku.
• opłata skarbowa za samochód – nie do końca poprawne, jednak dość powszechnie określenie to utożsamiane jest z podatkiem PCC.

W zależności od przedmiotu umowy wysokość podatku od czynności cywilnoprawnych może się różnić. Przy zakupie pojazdu PCC wynosi 2% wartości przedmiotu transakcji.

Istotne jest, by pamiętać, że chodzi tu o wartość rynkową samochodu – ewentualne zaniżenie kwoty na umowie NIE SPRAWI, że podatek do zapłaty będzie mniejszy. Urząd Skarbowy może zakwestionować deklarację PCC 3, jeśli uzna, że wyliczona stawka PCC jest zbyt niska. W takim przypadku nastąpi podwyższenie podstawy opodatkowania do poziomu wskazanego przez urząd skarbowy. W przypadku kontroli podatkowej mamy możliwość udowodnić, że wskazana przez nas wartość np. pojazdu nie jest zaniżona lecz wynika z określonego stanu technicznego – wówczas czynność cywilnoprawna została dokonana prawidłowo. Kupując używany pojazd warto nie tylko sprawdzić VIN, ale także na umowie kupna-sprzedaży wypunktować ewentualne uszkodzenia, uszczerbki jakie decydują o niższej cenie. Dzięki temu podatek od zakupu auta od osoby fizycznej nie będzie kwestionowany w toku czynności sprawdzających.

 

 

 

W jasno określonych sytuacjach składamy także deklarację PCC 3/A, czyli informację o pozostałych podatnikach – współwłaścicielach. PCC 3/A jest jedynie załącznikiem do deklaracji PCC 3, którą zobligowani jesteśmy złożyć do urzędu skarbowego. Z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej spoczywa na nas obowiązek podatkowy – na złożenie deklaracji i zapłatę podatku od czynności cywilnoprawnych mamy 14 dni. Czas do zapłaty podatku jest inny jeśli kupujący nabywa rzeczy z przeznaczeniem na odsprzedaż lub przetworzenie – wówczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zapłaty. Dla spółek, z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału spółki mającej osobowość prawną. Podatek powstaje także z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, zawarcia ugody bądź doręczenia wyroku sądu polubownego, z chwilą powołania się na okoliczność dokonania czynności cywilnoprawnych.

Jeśli zawarcie umowy przenoszącej własność jest następstwem zobowiązania wynikającego z wcześniej zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność na nowego nabywcę.

 

Gotowe formularze znajdziemy na witrynach ministerstwa finansów.

 

Kto musi płacić, a kto jest zwolniony z opłaty skarbowej za samochód?

Obowiązek zapłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych przy sprzedaży samochodu spoczywa na kupującym (sprzedający np. samochód zgłasza ten fakt jedynie do stosownego wydziału komunikacji a także do ubezpieczyciela, przedstawiając zawartą umowę). Po jego stronie znajduje się złożenie deklaracji PCC 3 i uiszczenie należnej kwoty na konto Urzędu Skarbowego w terminie 14 dni od zawarcia umowy.

 

Jakie sankcje grożą za niezapłacenie PCC 3?

Jeżeli osoba, która kupiła samochód, sama złoży oświadczenie (tzw. czynny żal), w którym przyzna się do popełnionego błędu (w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych) i zadeklaruje wolę wypełnienia zobowiązania niezwłocznie, konsekwencje nie będą dotkliwe – lub nie będzie ich wcale. Nie uniknie oczywiście zapłaty PCC – w tym przypadku powiększonego o ustawowe odsetki (te nie będą jednak duże). Aby ten wariant miał zastosowanie, konieczne jest szybkie działanie – zanim w Urzędzie Skarbowym rozpocznie się postępowanie w sprawie braku zapłaty, wysyłając do nas wezwania do zapłaty. Wezwania organu podatkowego praktycznie przekreślają szanse na bezbolesne załatwienie sprawy.

Inaczej rzecz wygląda, kiedy to Urząd Skarbowy upomni się o nieuregulowaną należność. W takim przypadku trzeba niestety spodziewać się kary, której granice uzależnione są od wysokości płacy minimalnej w danym roku. Może wynosić od 1/10 miesięcznej płacy minimalnej do nawet jej 20-krotności, co – w przypadku 2023 r. – oznacza kwotę od 349 do nawet 69.800 zł (od lipca 2023 będzie to już odpowiednio 360 i 72000 złotych). Nie warto ryzykować, tym bardziej że termin przedawnienia zobowiązania to aż 5 lat. Pamiętajmy, że urząd skarbowy skrzętnie pilnuje wszelkich należności – termin płatności podatku jest zatem niebywale ważną kwestią. W razie problemów formularz PCC 3 pomogą nam wypełnić urzędnicy.

 

W jaki sposób zapłacić podatek od kupna samochodu?

W obecnych czasach najłatwiej podatek od zakupu samochodu opłacić przez Internet, wypełniając deklarację PCC 3 online. Można także wybrać tradycyjną drogę i udać się do Urzędu Skarbowego osobiście. Zwykle jednak nie ma takiej konieczności i większość osób z radością przyjmuje możliwość uniknięcia wizyty w niezbyt lubianej „skarbówce”. Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, w razie problemów z wyliczeniem jego poprawnej wysokości z pomocą przychodzi wspomniany urząd skarbowy, bądź powszechnie dostępne w internecie kalkulatory. Na wypadek postępowania podatkowego warto zachować dowód zapłaty na poczcie lub potwierdzenie dokonania przelewu bankowego.

 

Tradycyjny sposób opłaty podatku za samochód

Aby opłacić PCC za zakup samochodu metodą tradycyjną, konieczny będzie formularz PCC 3 w papierowej formie. Można pobrać go z Internetu w postaci gotowej do druku. Można też uzyskać deklaracje do wypełnienia na miejscu podczas wizyty w Urzędzie Skarbowym. Co istotne, może to być dowolny urząd, nie tylko ten właściwy dla miejsca zamieszkania podatnika.

Następnym krokiem jest fizyczne złożenie deklaracji w US – będąc w urzędzie, można zrobić to osobiście. Istnieje także możliwość, aby wypełniony formularz PCC 3 przesłać pocztą – tutaj jednak formularz musi być wypełniony od razu bezbłędnie.

Na koniec pozostaje już tylko dokonanie opłaty PCC. Ponownie drogi są dwie. Można wpłacić gotówkę w kasie urzędu lub dokonać przelewu na wskazany numer konta.

 

Sposób opłaty podatku w formie on – line

Opłacenie PCC online jest jeszcze łatwiejsze. Nie trzeba w tym celu wychodzić z domu. Można zrobić to w dowolnym momencie, niezależnie od godzin pracy. Podobnie jak w przypadku tradycyjnej drogi, konieczne będzie wypełnienie formularza PCC 3. Robi się to wygodnie za pośrednictwem Portalu Podatkowego, w którym dostępne są różne e-deklaracje. Aby podpisać formularz PCC 3 online NIE JEST niezbędny podpis elektroniczny. Zamiast niego posłużyć się można informacjami podatkowymi, które wystarczą do „autoryzowania się” w systemie.

Opłatę PCC możemy zapłacić już pierwszego dnia powstania obowiązku podatkowego.

 

 

Druk PCC 3

Wzór deklaracji PCC 3 nie różni się istotnie od pozostałych dokumentów podatkowych, jego wypełnienie nie powinno więc nikomu nastręczyć trudności. Aktualny wzór – wydrukować lub wypełnić – można w Portalu Podatkowym. Stosowany jest od 2016 roku.

Formularz PCC 3 składa się z kilku części – identycznych zarówno w wersji papierowej, jak i online. Pierwsza – część A – identyfikuje miejsce oraz cel składania deklaracji. Część B poświęcona jest podatnikowi zobowiązanemu do zapłaty. W części C muszą znaleźć się informacje na temat przedmiotu umowy sprzedaży, natomiast w części D wyliczenie wysokości należnego podatku.

Na potrzeby odprowadzania podatku wynikającego z umowy kupna-sprzedaży samochodu część E należy pominąć – dotyczy jedynie umowy spółki. W części F następuje podsumowanie należności, w kolejnych zaś przewidziano miejsce na ewentualne dodatkowe informacje oraz wskazanie liczby załączników PCC-3/A.

Są niezbędne, gdy zobowiązanie podatkowe dotyczy większej liczby osób (np. wtedy, kiedy z umowy wynika, że nabyty pojazd ma współwłaścicieli). Ostatnia część druku PCC 3 to miejsce na podpis składającego lub jego przedstawiciela.

 

 

Jak poprawnie wypełnić druk PCC 3?

Aby łatwo i szybko przygotować formularz PCC 3, warto mieć pod ręką swój egzemplarz umowy nabycia pojazdu.

Zaczynamy od wypełnienia podstawowych informacji – numeru NIP lub PESEL w górnej części dokumentu, następnie daty dokonania czynności (daty sporządzenia umowy, nie daty złożenia druku PCC-3).

 

Część A deklaracji PCC 3: miejsce i cel

W tej części wystarczy wskazać nazwę odpowiedniego Urzędu Skarbowego, a także zaznaczyć opcję – „złożenie deklaracji” jeśli ta przygotowywana jest po raz pierwszy lub „korekta” deklaracji jeśli złożony wcześniej druk PCC 3 wymaga poprawki.

 

Część B formularza: dane podatnika

Część B dotyczy podmiotu umowy, a zatem nabywcy samochodu. Jeżeli pojazd kupiła jedna osoba, w polu 7. należy wskazać „inny podmiot”, a w polu 8. „osobę fizyczną”.

Jeśli zaś samochód ma współwłaścicieli, w polu 7. należy wybrać opcję „podmiot zobowiązany solidarnie do zapłaty podatku”. W takim przypadku jeden ze współwłaścicieli wypełnia druk PCC 3, a pozostali PCC-3/A. Informację o dodatkowym druku umieszcza się w części H formularza.

W kolejnych polach części B jest miejsce na dane osobowe oraz adres zamieszkania podatnika – tej sekcji raczej nie trzeba wyjaśniać.

 

Część C: przedmiot umowy

W części C określa się przedmiot transakcji, w polu 21. zaznaczając pierwszą opcję, a w kolejnych „terytorium RP”, chyba że do podpisania umowy doszło poza Polską bądź pojazd w momencie transakcji znajdował się poza granicami kraju.

Istotne znaczenie ma pole 24., w którym opisuje się przedmiot umowy. To miejsce na podstawowe dane takie jak:

• marka i model pojazdu,
• pojemność silnika i rodzaj paliwa,
• rok produkcji,
• numer rejestracyjny i numer VIN,
• aktualny przebieg.

Tutaj także powinna pojawić się wzmianka o ewentualnych uszkodzeniach pojazdu, które obniżałyby rynkową wartość pojazdu i wpływały na zmniejszenie podatku od czynności cywilnoprawnych.

 

 

Część D i F: kwota podatku od zakupu samochodu

W części D należy wskazać kwotę podatku. Jej wyliczenie jest bardzo proste. W polu 27. wpisuje się wynikającą z umowy cenę zakupu, a w polu 28. kwotę podatku (czyli 2% ceny zakupu). Tę samą wartość – jeśli deklaracja dotyczy wyłącznie tej jednej transakcji – przepisujemy w polu 47., a także w polu 54. w części F.

 

 

Część G-I: dodatkowe informacje oraz podpis

W większości przypadków nie ma konieczności podawania jakichkolwiek informacji w części G – chyba że kupujący nie jest mieszkańcem Polski.

Analogicznie część H wypełniana jest jedynie wówczas, gdy do umowy nabycia pojazdu wpisani zostali współwłaściciele. W takiej sytuacji należy podać liczbę dołączanych druków PCC-3/A (dwoje współwłaścicieli to jeden formularz PCC 3 i jeden PCC-3/A).

Ostatnim już elementem deklaracji jest jej podpisanie w części I.

Niezależnie od tego, czy osobiście na miejscu czy bez wizyty w urzędzie skarbowym, złożenie PCC 3 jest naprawdę proste, a coraz bardziej powszechne e-deklaracje pozwalają dokonać wielu czynności bez wychodzenia z domu. I choć konieczność opłacenia podatku od zakupu samochodu do najprzyjemniejszych nie należy, to miła niech będzie chociaż świadomość, że nie wiąże się ona z żadnymi dodatkowymi utrudnieniami.