
Darowizna samochodu – poradnik
Podarowanie samochodu członkowi rodziny to stosunkowo bezproblemowy sposób pozbycia się pojazdu, którego już nie potrzebujesz. Jednocześnie może pomożesz lub uszczęśliwisz ukochaną osobę. Przyjrzyj się procesowi darowizny i możliwym skutkom podatkowym przekazania samochodu krewnemu lub innej osobie.
Co to jest darowizna pojazdu?
Darowizna samochodu to nieodpłatna umowa, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego przekazania przedmiotu darowizny na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Umowa darowizny może dotyczyć nie tylko auta, ale także domu, mieszkania, pieniędzy, prawa własności oraz innych ruchomości lub nieruchomości.
Kwestie prawne związane z darowizną reguluje art. 888-902 Kodeksu Cywilnego. W darowiźnie można przekazać nie tylko całość, ale także część np. udziały we własności pojazdu. Darczyńcą i obdarowanym nie musi być tylko jedna osoba. Co więcej, umowę darowizny można zawrzeć nie tylko z członkiem najbliższej rodziny, ale również z kimś niespokrewnionym. W każdym z tych przypadków obowiązują odrębne przepisy i zwolnienia z zapłaty podatku.
Darowizna samochodu – formalności krok po kroku
W przypadku darowizny auta przenosisz majątkowe prawa do rzeczy – w tym przypadku pojazdu – na rzecz innej osoby. Zgodnie z Kodeksem Cywilnym umowa darowizny powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego, ale jednocześnie pojawia się informacja, że także inna forma będzie ważna, jeżeli samochód rzeczywiście trafi do obdarowanego.
Wobec tego, aby spełnić prawne warunki darowizny, musisz:
- Zawrzeć na piśmie umowę darowizny pojazdu (poniżej znajdziesz informacje, co powinno się w niej znajdować).
- Przekazać obdarowanemu samochód.
- Zgłosić darowiznę w wydziale komunikacji urzędu właściwego dla Twojego miejsca zamieszkania.
- Rozwiązać kwestię ubezpieczenia OC i poinformować ubezpieczyciela o zmianie właściciela samochodu.
- Uregulować stosunek podatku od spadków i darowizn – obdarowany musi udać się z umową do urzędu skarbowego i zgłosić fakt otrzymania darowizny (w dalszej części artykułu dowiesz się, kto i kiedy zapłaci podatek).
Dopełnienie tych formalności jest wymagane, aby darowizna została dokonana zgodnie z prawem.
Co zawiera umowa darowizny samochodu?
Prawidłowo zawarta umowa darowizny samochodu to oświadczenie darczyńcy o fakcie przekazania pojazdu innej osobie. Musi zawierać:
- datę i miejsce zawarcia umowy,
- dane darczyńcy i obdarowanego (imię i nazwisko, numer PESEL, numer i seria dowodu osobistego, dane adresowe),
- określenie stopnia pokrewieństwa – kim dla darczyńcy jest osoba obdarowana,
- opis przedmiotu umowy – dokładne dane samochodu (marka, model, rok produkcji, numer VIN, numer silnika i jego pojemność, przebieg),
- wartość darowanego pojazdu,
- oświadczenie darczyńcy, że samochód jest wolny od praw osób trzecich, stanowi jego wyłączną własność i nie jest przedmiotem zabezpieczenia,
- oświadczenie darczyńcy o dobrowolnej darowiźnie samochodu oraz oświadczenie obdarowanego o jego przyjęciu,
- dokładną datę przekazania samochodu,
- podpisy stron.
Są to niezbędne elementy umowy darowizny pojazdu. Warto ją sporządzić w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach – po jednym dla każdej ze stron.
Jak dokonać darowizny samochodu?
Darowizna auta to nie spadek. Dokonujesz jej za życia, możesz ją anulować, zawrzeć pod określonymi warunkami lub z zastrzeżeniami w jej realizacji. Natomiast spadek przekazywany jest po śmierci darczyńcy, można go odrzucić, ale nie odwołać.
Aby więc dokonać darowizny pojazdu, należy:
- Zawrzeć właściwą umowę darowizny samochodu pomiędzy darczyńcą a obdarowanym w formie aktu notarialnego lub pisemnego oświadczenia.
- Przekazać darowiznę
- Uregulować ubezpieczenie OC.
- Zgłosić fakt umowy darowizny do wydziału komunikacji.
- Zapłacić podatek od darowizny w urzędzie skarbowym, jeśli istnieje taka konieczność.
Zaraz dowiesz się więcej o tym, jakim zasadom podlega darowizna w poszczególnych przypadkach i grupach podatkowych.
Poszczególne przypadki przekazania darowizny
Darowizna może przybierać różne formy i obdarowane mogą nią być różne osoby. Sprawdź, jak to wygląda w poszczególnych przypadkach.
Darowizna samochodu w rodzinie
Podarowanie auta członkowi najbliższej rodziny jest najprostszym rodzajem darowizny pod względem formalnym. Jeżeli samochód trafi np. do współmałżonka, zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), rodzeństwa, pasierbów, ojczyma lub macochy, wówczas osoby te nie zapłacą podatku od darowizn. Jest to jednak możliwe pod jednym warunkiem.
Fakt darowizny samochodu wraz z kopią umowy i wypełnionym formularzem SD-Z2 należy zgłosić w ciągu sześciu miesięcy, licząc od dnia przekazania pojazdu do właściwego urzędu skarbowego. Dla pojazdów, których wartość nie przekracza 9 637 zł (kwota wolna od podatku), nie trzeba dokonywać zgłoszenia, o ile w ciągu pięciu ostatnich lat suma darowizn od tego konkretnego obdarowującego nie przekroczyła właśnie 9 637 zł.
Darowizna samochodu żonie
Darowizna często też dotyczy małżonków. Mogą oni podarować sobie wzajemnie samochód na takich samych zasadach, jak przebiega darowizna pojazdu w rodzinie. Na przeszkodzie nie stoi także brak wspólnoty majątkowej, ponieważ podarowanie samochodu przez męża z jego majątku własnego na rzecz żony do jej majątku odrębnego nie koliduje z kwestiami darowizny. Żonę będzie też obowiązywało zwolnienie z podatku, jeśli w porę dopełni wszelkich formalności.
Darowizna samochodu od dwóch właścicieli
Należy pamiętać, że jeżeli samochód ma więcej niż jednego właściciela, obydwoje muszą wyrazić zgodę na jego przekazanie. Ważne jest też, aby umowa darowizny, np. kiedy dwoje rodziców-współwłaścicieli daje auto dziecku, uwzględniała dane wszystkich współwłaścicieli i była przez nich czytelnie podpisana. W tym przypadku zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego o czasie również zwalnia z płacenia podatku.
Darowizna połowy samochodu
Darczyńca np. ojciec może przekazać synowi połowę udziałów we własnym samochodzie. Wówczas w umowie darowizny należy to zaznaczyć i określić wartość tylko połowy pojazdu. W przypadku przekazania udziałów we własności pojazdu trzeba ten fakt zgłosić do wydziału komunikacji i do ubezpieczyciela. W kwestii podatku sprawa podarowania połowy samochodu w najbliższej rodzinie podlega ogólnym zasadom opodatkowania darowizn w tej grupie podatkowej.
Darowizna samochodu z zagranicy
Możliwe jest przyjęcie darowizny samochodu z zagranicy. Taka darowizna jest opodatkowana na zasadach regulacji prawnych ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jednak jeśli takie same regulacje zostaną powielone przez prawo innego państwa, a obdarowany jest obywatelem Polski lub osobą, która ma stałe miejsce pobytu w naszym kraju, będzie musiał zapłacić polski podatek i za granicą, jeżeli przedmiot darowizny będzie znajdował się poza Polską.
Darowizna a przerejestrowanie pojazdu
Umowa darowizny wymaga od obdarowanego przerejestrowania pojazdu. W ciągu 30 dni od otrzymania auta obdarowany musi zgłosić się do wydziału komunikacji właściwego dla swojego miejsca zamieszkania i złożyć odpowiedni wniosek.
Darowizna a podatek
Fakt otrzymania darowizny należy zgłosić do urzędu skarbowego i w niektórych przypadkach wywiązać się z zapłaty podatku. To już zależy od grupy podatkowej, w której znajdują się darczyńca i obdarowany.
- Do 0 grupy podatkowej należą: małżonek, syn, córka, matka, ojciec, dziadek, babcia, pasierb, pasierbica, brat, siostra, ojczym, macocha. Te osoby są zwolnione z podatku pod warunkiem, że zgłoszą darowiznę do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania.
- Do I grupy podatkowej należą: pradziadek, prababcia, wnuk, wnuczka, prawnuk, prawnuczka, teść, teściowa, zięć, synowa. I grupa podatkowa ma kwotę wolną od podatku w wysokości 9 637 zł. W pozostałych przypadkach trzeba zapłacić odpowiedni procent od nadwyżki.
- Do II grupy podatkowej należą: rodzeństwo rodziców (ciotka, wuj), zstępni rodzeństwa (np. dzieci brata), małżonkowie rodzeństwa, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie pozostałych zstępnych (np. żona wnuczka). Kwota wolna od podatku dla II grupy podatkowej to 7 276 zł.
- Do III grupy podatkowej należą pozostali nabywcy, którzy nie są np. w żaden sposób spokrewnieni z darczyńcą. III grupa podatkowa musi wnosić podatek od darowizny, jeżeli przekracza ona wartość 4 902 zł.
W urzędzie skarbowym możesz dowiedzieć się więcej i poprosić o pomoc w obliczeniu tego, ile wynosi podatek od Twojej konkretnej darowizny.
Czy mamy obowiązek zgłoszenia darowizny?
Darowiznę trzeba zawsze zgłosić do właściwego urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od jej otrzymania, gdy przekracza ona kwotę wolną od podatku. Dopiero wtedy darowizna jest zwolniona z podatku w 0 grupie podatkowej lub wyliczona jest wartość należnego podatku w pozostałych grupach.
Do 30 dni kalendarzowych od przekazania auta obdarowanemu, czyli podpisania umowy darowizny, trzeba ten fakt zgłosić także w wydziale komunikacji i w ciągu 14 dni przekazać informację firmie ubezpieczeniowej.
Darowizna samochodu – wzór
Umowę darowizny samochodu możesz przygotować na podstawie podanego niżej wzoru.
Warto również zajrzeć na stronę rządową i zapoznać się ze szczegółami zgłoszenia darowizny auta we właściwym wydziale komunikacji. Każdy darczyńca musi spełnić ten obowiązek, a od pewnego czasu może tego dokonać także przez Internet. Wystarczy zalogować się za pomocą profilu zaufanego lub certyfikatu kwalifikowanego i wysłać odpowiedni wniosek.
Formularz SD-Z2 – Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych.
Nie zaniedbuj obowiązków zgłoszenia darowizny!
Nie należy bagatelizować zgłoszenia darowizny. Urząd skarbowy traktuje takie zaniedbanie jako oszustwo i może nałożyć na obdarowanego najwyższą stawkę podatku. Niezgłoszona darowizna podlega odpowiedzialności karnoskarbowej, a jej wysokość ustala się w zależności od stopnia narażenia budżetu państwa na stratę.
Jeśli więc otrzymałeś jakąkolwiek darowiznę, zgłoś ją jak najszybciej do właściwego urzędu oraz innych organów, by wypełnić prawne obowiązki i uniknąć dotkliwych kar finansowych. W niektórych przypadkach nawet nie musisz płacić podatku.
Sprawdź VIN podczas transakcji kupna-sprzedaży pojazdu, z pomocą raportu historii pojazdu autoDNA, wiodącego na rynku dostawcy narzędzia do dekodowania VIN. Numer VIN wystarczy, aby dowiedzieć się czy auto miało m.in. szkody pojazdu, w tym także szkody całkowite, kolizje, odnotowane stany drogomierza, archiwalne zdjęcia. Sprawdzenie VIN jest proste, szybkie i może ustrzec przed ogromnymi wydatkami związanymi z zakupem auta-cytryny (lemon-car).

