Czy czarne tablice rejestracyjne są jeszcze aktualne?

Przez blisko ćwierć wieku na polskich ulicach rządziły czarne tablice rejestracyjne. Ich powolny zmierzch zapoczątkowała zmiana schematu według którego tworzone są tablice rejestracyjne, wprowadzona w życie 1 maja 2000 roku. Z każdym rokiem tablice pamiętające poprzedni ustrój polityczny w Polsce, znikają z naszych ulic popadając w zapomnienie.

Leciwe samochody, motocykle i inne pojazdy zmieniają właścicieli co zgodnie z literą prawa – teoretycznie – oznacza przerejestrowanie już na białe, współczesne numery – o sposobach na omijanie tej reguły za chwilę. Co więcej, właściciel pojazdu który dokonał jego rejestracji przed wprowadzeniem nowego wzoru tablic, nadal może w pełni legalnie poruszać się po drogach – zakładając oczywiście, że numery są czytelne.

Czarne tablice rejestracyjne – od kiedy funkcjonują?

Współcześnie, czarne tablice rejestracyjne są znakiem minionych czasów, dla wielu kierowców wspominanych z rozrzewnieniem. Widok starych rejestracji na pojeździe budzi tylko pozytywne wrażenia wśród innych uczestników ruchu – przecież dotychczasowy właściciel jednym samochodem porusza się już blisko 25 lat, co nie zdarza się dziś często.

 

 

Kariera czarnych tablic trwała nieprzerwanie od 1976 roku gdy zastąpiły powojenny system, aż do 2000 roku. Swoistą ciekawostką był koniec ich obowiązywania w Polsce. Jak już wspominaliśmy, 1 maja 2000 roku każdy wydział komunikacji rozpoczął wydawanie rejestracji nowego wzoru. Pojawił się jednak pewien problem, bowiem urzędy miały zgromadzony pewien zapas starych – czarnych tablic. Wobec tego do wyczerpania dostępnych zapasów to petent mógł zdecydować jakie tablice rejestracyjne chce otrzymać.

 

Jak wyglądają czarne tablice rejestracyjne?

Rejestracja starszego typu obowiązująca w latach 1976-2000 znana jest każdemu z nas. Podobnie jak poprzednio funkcjonujący system identyfikacji pojazdów opiera się na czarnym tle i białej czcionce. Po reformie administracyjnej z 1975 roku wprowadzającej nowy podział na 49 województwa naturalnym było wprowadzenie zmian także w kwestii oznaczeń na samochodach.

Względem poprzedniego systemu tablice nieznacznie powiększono. Standardowa jednorzędowa rejestracja miała wymiar 520 x 120 mm. Najbardziej widoczną nowością były same znaki, zdecydowano się na bardzo czytelną czcionkę – którą nadal używamy na współczesnych rejestracjach. Wrócono także do siedmioznakowej kombinacji. Dla pojazdów prywatnych użytkowników były to trzy litery i cztery cyfry. Dwie pierwsze litery stanowiły wyróżnik województwa – od 1980 roku województwa otrzymały nowe wyróżniki. Przykładowo, województwa łódzkie, poznańskie, gdańskie i krakowskie miały po cztery wyróżniki, województwo katowickie pięć, warszawskie sześć – dla pozostałych przyznano po trzy wyróżniki.

Swoistą ciekawostką był materiał z którego wykonywano czarne blachy. Aż do 1993 roku tablice mogły być wykonywane nie tylko z blachy, powstawały wobec tego także z tworzywa. Sytuację zmienił wymóg o odporności na pożar oraz obowiązek umieszczania na nich znaku legalizacyjnego w formie graweru. Wcześniej wydawane tablice inne niż blaszane zachowały swoją ważność do końca 1995 roku.

 

Czy jazda na „czarnych blachach” jest legalna?

Na to pytanie najlepszą odpowiedzią jest maksyma głosząca: prawo nie działa wstecz. Po zmianie systemu tworzenia numerów rejestracyjnych żaden właściciel pojazdu nie został zobowiązany do wymiany tablic na nowe. Czarne tablice zachowały pełnię swojej ważności, bez terminu granicznego. Oznacza to tylko całkowitą zgodność z prawem starych tablic, mimo ponad dwudziestu lat po końcu ich wydawania przez wydziały komunikacji. Kierowca ma przecież pełne prawo korzystać z jednego pojazdu przez kilkadziesiąt lat, o ile oczywiście jego stan techniczny na to pozwala. Wymogiem pozwalającym na legalną jazdę na czarnych tablicach jest sprawność pojazdu poświadczona pozytywnym wynikiem badania technicznego oraz opłacenie obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego, osobną kwestią są sprawy związane z własnością, zmianą tablic po zakupie zgodnie z prawem.

 

Co zrobić by zachować czarne tablice?

Na pozór polskie przepisy relatywnie jasno i precyzyjnie nakazują co jako kierowcy mamy zrobić po zakupie dowolnego pojazdu. W gwoli przypomnienia – ustawodawca od wielu lat określił termin jaki mamy na przerejestrowanie samochodu czy motocykla na 30 dni. Przez długi czas był to całkowicie martwy przepis, bowiem za niespełnienie tego nakazu nie groziły nam żadne sankcje ze strony organów państwowych. Po zmianie przepisów wprowadzono jednak określoną karę. Pojawiła się oczywiście nowa możliwość by całkowicie w zgodzie z przepisami wymagana wymiana tablic nie miała miejsca.

Również w przeciągu 30 dni od zawarcia transakcji zarówno kupujący jak i sprzedający mają obowiązek w dowolnym urzędzie złożyć stosowne zawiadomienie – odpowiednio o zakupie oraz zbyciu pojazdu. Tak też dochodzimy do pierwszego legalnego sposobu na zachowanie czarnych tablic w Polsce. Idąc tą drogą przez kolejne lata będziemy korzystać z dowodu rejestracyjnego nadal wydanego na poprzedniego właściciela. Nie stanowi to żadnej przeszkody w zawarciu polisy ubezpieczeniowej, lub w przypadku rutynowej kontroli policyjnej. Stosowny wniosek wysyłamy pocztą lub online do wydziału komunikacji, dołączając ksero lub skan umowy zakupu.

Kierowców dla których dane w dowodzie rejestracyjnym muszą być aktualne, zgodne z rzeczywistym właścicielem pojazdu czekają pewne komplikacje. Największym wyzwaniem będzie znalezienie używanego egzemplarze który nas zainteresuje i dodatkowo będzie zarejestrowany w tym samym powiecie. Tylko spełniając to kryterium w wydziale komunikacji bez przeszkód zarejestrujemy pojazd z zachowaniem czarnych tablic. W przeciwnym razie, w przypadku braku zgodności powiatów rejestracji, zmuszeni będziemy zdać do wydziału komunikacji stare numery i pobrać nowe zwyczajne tablice.

Jeszcze większe komplikacje wiążą się z metodą na tak zwanego współwłaściciela, która nadal pozostaje w zgodzie z prawem w Polsce. Sprzedający dokonuje najlepiej notarialnie potwierdzonej darowizny, przykładowo połowy udziałów w pojeździe. Jest dla nas osobą obcą, więc od wartości darowizny musi opłacić podatek. Tym samym samochód zyskuje nowego współwłaściciela. Niestety, tutaj również nabywca i sprzedający muszą podlegać pod ten sam wydział komunikacji.

Cały proceder wymaga spisania dwóch umów darowizny. W ramach pierwszej umowy kupujący zyskuje wspomniane 50% wartości przedmiotu – z tą umową oraz dowodem rejestracyjnym udajemy się do urzędu. W przypadku darowizny konieczne są podpisy dwóch właścicieli, co wiąże się z wizytą ze sprzedającym w urzędzie – bądź sporządzeniem pełnomocnictwa do dokonywania czynności urzędowych, dzięki niemu wszelkie wnioski wypełnimy samodzielnie. Wydanie nowego dowodu rejestracyjnego z wpisanymi naszymi danymi nastąpi tego samego dnia. Druga umowa darowizny opiewa na pozostałe 50% wartości samochodu, sporządzamy ją bez oznaczenia daty zawarcia. Koszt procedury z udziałem współwłaściciela to 54,50 złotych – wydanie nowego dowodu rejestracyjnego, oraz 17 złotych opłaty skarbowej za pełnomocnictwo.

 

Co w przypadku zgubienia czarnych tablic?

Jak wiemy, czarne tablice rejestracyjne nie są już wydawane przez wydziały komunikacji. Zarówno przy zmianie właściciela (choć nie zawsze, jak udowodniliśmy) jak i w wypadku zgubienia, zniszczenia tablic konieczne jest złożenie wniosku o nowe, białe tablice. Urzędy zakończyły wydawanie wtórników czarnych tablic. Oficjalna droga wymaga w takiej sytuacji wymiany tablic i dowodu rejestracyjnego. Alternatywą, nie zakazaną przez przepisy jest dorobienie nowej we własnym zakresie – czarne tablice rejestracyjne nie mają naklejek legalizacyjnych. W internecie bez trudu znajdziemy firmy które za około 50-150 złotych dorobią brakującą tablicę.

 

 

Przeczytaj także inne artykuły z naszej serii:

1. Co oznaczają czerwone tablice rejestracyjne?
2. Zielone tablice rejestracyjne – dla kogo są przeznaczone?
3. Zmiana tablic rejestracyjnych w Polsce? Co musisz wiedzieć?
4. Tablice rejestracyjne – rodzaje, oznaczenia, skróty i inne.
5. Tablice dealerskie czyli zielone tablice rejestracyjne. Dla kogo?
6. Dla kogo są przeznaczone niebieskie tablice rejestracyjne?

7. Indywidualne tablice rejestracyjne – na co zwrócić uwagę?